Genel Ücret Dalgalanmalarının Üretim Fiyatı Üzerindeki Etkileri

Marx bu bölümde, ücretlerdeki artış ya da azalmanın, üretim fiyatları üzerindeki etkisini örneklerle ele almıştır. Sömürürü oranı aynı olduğu ve değerlerin üretim fiyatlarına dönüştüğü veri olarak kabul ediliyor. İlkin ücretlerde yüzde yirmi beş, artış durumunu örneklendiriyor, sonra da ücretlerde yüzde yirmi beş düşme durumunu örneklendiriyor ve şu sonuca varıyor. 

Ortalama bileşimli sermayeler için, kâr ile artı değer özdeştir. Ortalama bileşime sahip olan sermayelerde, Ücretler arttığında, üretim fiyatı aynı kalır, yani değişmez. Bunun nedeni, üretim fiyatlarıyla, değerlerinin çakışmış olmasıdır. Ücretlerdeki artış, kârdan bir düşmeye neden olurken, metaların değerinde ya da fiyatında bir değişiklik yaratmaz. Demek ki, ücretlerde bir artış, ortalama toplumsal bileşimli sermayelerin, üretim fiyatlarında bir değişikliğe yol açmaz. Ortalama bileşimli sermayelerden daha düşük organik bileşimli sermayelerde, ücretler daha fazladır. Çünkü düşük bileşimli sermayeler, daha fazla emeği harekete geçirmektedir. Dolayısıyla da ücretlerde artış, üretim fiyatlarını yükseltir. Ama bu yükselme, artı değerdeki düşme oranında olmaz. Ortalama bileşimli sermayelerden, daha yüksek bileşimli sermayelerde, ücretlerin artması, ürettiği metaların üretim fiyatını düşürür. Ama bu da kârdaki düşme oranında değildir.

“Ortalama sermayelerle üretilen metaların üretim-fiyatı aynı kaldığı, ürünün değerine eşit olduğu için, bütün sermayelere ait ürünlerin üretim-fiyatlarının toplamı da aynı kalır ve toplam sermaye tarafından üretilen değerlerin toplamına eşittir. Bir yandaki yükselme ve öte yandaki düşme, toplam sermaye için ortalama toplumsal sermaye düzeyinde bir dengeleme sağlar.” K-3-179

Marx, ücretlerde düşme halini de örneklendiriyor. Ücretlerde düşme durumunda, kâr oranında bir yükselme söz konusu olmaktadır. Ortalamadan düşük bileşimli sermayelerde, ücretlerde düşme durumunda, üretim fiyatı düşmektedir. Ortalamadan yüksek bileşimli sermayelerde ise, ücretlerde düşme, üretim fiyatlarında yükselmeye yol açmaktadır. Bu durumda "ücretlerde genel bir düşme, artı değer ile artı değer oranında ve diğer koşullar aynı kalmak kaydıyla, farklı olarak ifade edilse bile, kâr oranında genel bir yükselmeye yol açmaktadır" K-3-181 Sonuç olarak, ücretlerde yükselme durumunda olanın tam tersi durum söz konusu olmaktadır. 

Son olarak şunu da belirtmek gerekir ki, ücretlerdeki bir değişme kârı etkilemektedir. Ücretlerin artmasının metaların fiyatlarını doğrudan artıracaktır düşüncesi bir masaldır.