Marx, sermayenin bileşimini ikili anlamda ele alıyor. Birincisi
sermayenin değer bileşimi, ikincisi ise sermayenin teknik bileşimidir.
Sermayenin değer bileşimi, değişmeyen sermayenin değişen sermayeye, değer
cinsinden oranıdır. Sermayenin teknik bileşimi ise, üretim aracı kitlesi ile
emek gücü arasındaki orandır. Başka bir deyişle, üretim aracı kitlesi ile emek
gücü arasındaki ilişkidir. İlişki, şu kadar üretim aracını, bu kadar işçinin ya
da emek gücünün harekete geçirmesidir.
Sermayenin teknik bileşimi ve değer bileşimi arasında bir
bağıntı vardır. “Bunu anlatmak için sermayenin değer bileşimine, bunun,
sermayenin teknik bileşimi tarafından belirlenmesi ve bu bileşimdeki
değişmeleri yansıtması açısından, sermayenin organik bileşimi diyorum.”K-1-630
Demek ki, sermayenin organik bileşimi, sermayenin teknik bileşimine dayanan, ya
da sermayenin teknik bileşimince belirlenen, değişen ve değişmeyen sermayenin
değerlerinin birbirine oranıdır. Sermayenin
organik bileşiminde değişiklik, bu orandaki değişmedir.