Marx sermayeyi, artı değer üretimine göre, değişen
sermaye ve değişmeyen sermaye olarak ayırmıştı. Değişen sermaye, emek gücüydü
ve değeri değişendi, değişmeyen sermaye ise, yeni değer yaratmayan ama değerini
aktaran üretim araçlarıydı. Daha sonra Marx, sermayeyi, sabit sermaye ve döner
sermaye olarak ayırmıştı. Sabit sermaye makineler, binalar vb gibi üretim
araçlarıydı. Döner sermaye ise ham maddeler, yardımcı maddeler ve emek gücüydü.
Sabit sermaye ve döner sermaye ayrımında, belirleyici olan şey, sermayenin
değerini yeni ürüne aktarma biçimiydi. Sabit sermaye ürüne değerini parça parça
aktarıyordu ve değeri ürünle dolaşıma giriyordu. Döner sermaye ise, değerini,
tamamen ürüne aktarıyor ve yeni ürünle değeri dolaşım alanına giriyordu.
Daha önce döner sermayenin, değişen döner kısmı (emek gücü) ile değişmeyen döner kısmı(ham ve yardımcı maddeler) birlikte ele alınmıştı. Şimdi ise, ele alınan sorun gereği, değişen döner sermaye, sermayenin döner kısmının tamamını oluşturuyormuş gibi ele alınmaktadır. Yani sermayenin, değişmeyen döner kısmı, inceleme dışı bırakılmıştır. Öyleyse, artı değer oranın ortaya koyulması için, değişen döner sermaye yeterlidir.