Modern iktisat açısından, toprak rantı tahlilindeki
güçlük, tarımsal sermayenin artı ürünü ya da artı değerini açıklamaktan kaynaklanmaz.
Zira bu sorun, artı değer tahliliyle çözümlenmiştir. “Güçlük, daha çok,
artı-değerin, çeşitli sermayeler arasında ortalama kâra eşitlenmesinden sonra
çeşitli sermayeler, üretimin bütün alanlarındaki toplumsal sermaye tarafından
üretilen toplam artı-değerden nispi büyüklükleriyle orantılı olarak paylarını aldıktan
sonra, toprağa yatırılan sermaye tarafından rant biçiminde toprak beyine ödenen
artı-değer fazlasının kaynağını, bir başka deyişle, bu eşitlenmeden ve genel
olarak dağıtılacak olan tüm artı-değerin görünüşteki zaten tamamlanmış
dağılımından sonra gelen kaynağı göstermekten ibarettir.” K-3-687 Yani güçlük,
“tarımsal kârın ortalama kârın üzerindeki fazlasını, artı-değeri değil, bu
üretim alanına özgü olan artı-değer fazlasını; başka bir deyişle, "net
ürünü" değil, bu net ürünün öteki sanayi dallarının net ürününün
üzerindeki fazlasını açıklamaktan ibarettir.”K-3-688 Demek ki güçlük modern
anlamda rantı açıklamaktadır.
Kuşkusuz tüm artı emeği zorlama ve el koyma işlemini,
sermayenin yapmadığı, emeğin denetimini henüz tamamen eline geçirmediği
yerlerde, modern anlamda ranttan, ortalama kârın üzerinde, yani her bireysel
sermayenin toplam toplumsal sermaye tarafından üretilen artı değerdeki orantılı
payının üzerindeki bir artıdan oluşan ranttan söz edilemez. O halde modern
anlamda kapitalist ranttan söz edebilmek için ortalama kârdan söz edebilmek
gerekir. Bu da kapitalizmin gelişmiş olmasını gerektirir.